Co robić by włos z głowy nie spadł? O tym, jak powstrzymać wypadanie włosów

Każdego dnia tracimy około 100 włosów i jest to naturalny proces fizjologiczny. Przyjmuje się, że o nadmiernym wypadaniu włosów możemy mówić, gdy dziennie wypada ich ponad 150. Wypadanie włosów to dość powszechny problem, który dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet, niezależnie od wieku.

Przyczyn takiego stanu może być wiele, jednak większość z nich sygnalizuje zaburzenie równowagi wewnętrznej organizmu. Aby podjąć odpowiednie działania należy przede wszystkim poznać przyczynę wypadania włosów, a następnie połączyć odpowiednią dietę oraz, w razie konieczności, środki farmakologiczne z właściwą pielęgnacją. Najczęściej pierwszą linią obrony przed wypadaniem włosów są kosmetyki przyspieszające ich wzrost oraz wzmacniające cebulki włosa.

Przyczyny wypadania włosów są różnorodne i zaliczamy do nich między innymi:

• Szkodliwe działanie czynników fizycznych i chemicznych: wpływ promieniowania UV, chlorowana lub morska woda, radioterapia, chemioterapia
• Niewłaściwa pielęgnacja: stylizacja, farbowanie, prostowanie, ondulacja (uszkodzenia mechaniczne i chemiczne), nieodpowiednio dobrane szampony
• Uwarunkowania genetyczne
• Niektóre choroby ogólnoustrojowe: zaburzenia hormonalne (nadczynność i niedoczynność tarczycy), cukrzyca, choroby zakaźne, anemia, nerwica, przewlekły toczeń rumieniowaty, sarkoidoza, twardzina skórna, choroba nowotworowa, zespół wielotorbielowatości jajników, spadek masy ciała, stres
• Choroby dermatologiczne: choroby skóry głowy (łuszczyca, grzybica, łojotokowe zapalenie skóry), łysiejące zapalenia mieszków włosowych, przewlekły toczeń rumieniowaty, twardzina skórna
• Niektóre leki: cytostatyki i leki o działaniu immunosupresyjnym, przedawkowanie witaminy A i aromatyczne retinoidy, beta-blokery oraz środki przeciwzakrzepowe, heparyna, niektóre leki stosowane w chorobie nadciśnieniowej czy leki antydepresyjne
• U kobiet po porodzie, po odstawieniu środków antykoncepcyjnych oraz w okresie menopauzy Najnowsze dane wskazują, że jednym z najczęstszych długotrwałych objawów Covid-19 jest wypadanie włosów. Doświadcza tego ponad 25% chorych, szczególnie kobiet^1.W tym przypadku wypadanie włosów może być spowodowane zarówno stresem związanym z infekcją, jak również łysieniem telogenowym wywołanym przez chorobę².

Mechanizm wypadania włosów:

W 80% przypadków zmiany jakie zachodzą w mieszku włosowym w czasie nadmiernego wypadania włosów związane są z łysieniem androgenowym³. Zmiany te obejmują inwolucję i miniaturyzację mieszka włosowego przez co włosy są już osłabione, mniejsze i cieńsze.

Łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną łysienia u mężczyzn. Jest ono uwarunkowane genetycznie. Rozpoczyna się poszerzaniem zatok czołowych, a następnie pojawianiem się tzw. łysiny centralnej części szczytowej głowy. Pod wpływem androgenów testosteron zamienia się w dihydrotestosteron za pośrednictwem enzymu 5-alfa-reduktazy, powodując obkurczanie się mieszków włosowych.

Łysienie androgenowe dotyczy również kobiet i objawia się przerzedzeniem włosów na szczycie głowy. Przyczyną jest zaburzenie równowagi pomiędzy androgenami i estrogenami uwarunkowane genetycznie lub wynikające z zaburzenia pracy układu hormonalnego.

Kolejnym rodzajem łysienia jest łysienie anagenowe (anagen – faza wzrostu włosa), charakteryzujące się nagłym zahamowaniem aktywności mieszka włosowego. Komórki w mieszku włosowym przestają się namnażać, w związku z czym łodyga włosa jest cienka i osłabiona. Przyczyny anagenowego wypadania włosów mogą być związane ze skutkami ubocznymi leków (np. chemioterapii) lub wrodzonymi zaburzeniami mieszków włosowych i mają charakter odwracalny.

Łysienie telogenowe (telogen – faza poprzedzająca wypadanie włosów) polega na wydłużeniu fazy telogenowej, a skróceniu anagenu, czego skutkiem jest ogólne przerzedzenie włosów na całej skórze głowy. Przyczyną mogą być zaburzenia hormonalne w wyniku chorób tarczycy lub w ciąży, a także stres oraz przyjmowanie niektórych leków. Występuje również po przebytej chorobie Covid-19.

Odpowiednio dobrana pielęgnacja:

Podstawowym czynnikiem utrzymującym włosy w dobrej kondycji jest właściwa pielęgnacja zarówno skóry głowy, jak i samych włosów. Pierwszym etapem pielęgnacji jest mycie i oczyszczanie za pomocą szamponu.

Drugim etapem oczyszczania jest peeling skóry głowy wykonywany 2-3 razy w tygodniu. Złuszcza on martwe komórki naskórka odblokowując ujścia mieszków włosowych, zapobiegając wypadaniu i przetłuszczaniu się włosów oraz powstawaniu łupieżu. Bardzo dobrze sprawdzi się peeling mechaniczny lub/i kwasowy. Peeling owłosionej skóry głowy to etap bardzo zalecany przez trychologów, ponieważ usunięcie zrogowaciałego naskórka pomaga również w przenikaniu substancji aktywnych zawartych we wcierkach, które są kolejnym, ważnym etapem pielęgnacji osłabionych i wypadających włosów.

Substancje hamujące wypadanie włosów

FGF (ang. Fibroblast growth factor) to czynnik wzrostu fibroblastów. Jest białkiem wytwarzanym w komórkach mięśni gładkich, nabłonka, wątroby, neuronach, keratynocytach i fibroblastach. Pobudza podziały komórek, dzięki czemu uczestniczy w procesach regeneracji skóry oraz przyspiesza gojenie się ran. Wykazuje również działanie antyoksydacyjne, przez co hamuje proces starzenia się komórek. Komórki mieszków włosowych pobudza do wejścia w fazę wzrostu (anagenu)^4,5,6.

Kofeina należy do alkaloidów purynowych i jest powszechnie znana z właściwości antyoksydacyjnych, ściągających, detoksykujących i poprawiających mikrokrążenie. Ze względu na te ostatnie jest stosowana w preparatach wspomagających wzrost włosa.

Połączenie FGF-u i kofeiny okazało się być bardzo skutecznym rozwiązaniem zapobiegającym łysieniu androgenowemu, telogenowemu oraz fizjologicznemu. Obie substancje stymulują ekspresję genów odpowiedzialnych za rozpoczęcie fazy anagenu oraz genu odpowiedzialnego za opóźnienie fazy telogenu. Kompleks stymuluje komórki mieszka włosowego do podziałów, dzięki czemu proces powstawania nowych włosów jest przyspieszony, wydłuża cykl życia włosa, neutralizuje negatywny wpływ hormonów, m.in. dihydrotestosteronu (DHT), hamuje proces wypadania włosów i stymuluje ich odrastanie. W badaniach trichoskopowych wykazano, że regularne stosowanie szamponu czy odżywki zwierającego kompleks kofeiny z FGF spowodowało wzrost gęstości włosów oraz zmniejszenie ilości włosów w fazie telogenu a zwiększenie w fazie anagenu^5,6.

Literatura:

1. Lopez-Leon S, et al. More than 50 long-term effects of COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Res Sq. 2021, preprint.
2. Lv S, Wang L, Zou X. A case of acute telogen effluvium after SARS-CoV-2 infection. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2021;14:385–387
3. Olsen E, et al. Androgenetic alopecia. Disorders of hair growth. vMcGraw-Hill,vInc.; 1994:257-283.
4. Kapoor R, Shome D. Intradermal injections of a hair growth factor formulation for enhancement of human hair regrowth –safety and efficacy evaluation in a first-in-man pilot clinical study. J Cosmet Laser Ther. 2018;20:369-379.
5. Pasikowska M. Synergic Effect of Growth Factor and Plant Purine Alkaloid on Hair Loss Inhibition. DubaiDerma 2014
6. Pasikowska M., Bazela K., Dębowska R., Żerańska J., Eris. I. rFGF1 i kofeina w regulacji cyklu włosowego – od badań in vitro do skutecznego dermokosmetyku. Dermatologia Estetyczna, 2015, vol. 17, nr 6: 292-306

Ten wpis powstał we współpracy z marką Pharmaceris.