Żyjemy dziś znacznie dłużej niż 50 czy 100 lat temu. Czy to oznacza, że przesunął się wiek wystąpienia menopauzy?

Okres menopauzy przypada mniej więcej w tym samym czasie co kilkadziesiąt czy kilkaset lat temu. Tyle że dziś niemal każda kobieta dożywa tego przełomu hormonalnego. Problem nie istniał w średniowieczu, dlatego kobiety nie doświadczały trudności z nim związanych. Obecnie 1/3 życia kobiety przypada na okres po menopauzie, tj. po ostatniej miesiączce. Szacuje się, że jedna trzecia kobiet na świecie, to panie które przeszły menopauzę. Jest to wciąż zjawisko o ogromnym znaczeniu społeczny oraz wyjątkowo trudny czas zmagania się z problemami psychologicznymi, seksuologicznymi, zdrowotnymi. Zadaniem medycyny menopauzalnej jest więc sprawić, aby ten czas nie był najgorszym, ale najpiękniejszym etapem w życiu kobiety.

Czy menopauza to początek starości?

Według badań CBOS z 2012 roku w odczuciu Polaków starość zaczyna się w wieku 63 lat, a młodość kończy w wieku 37 lat. Przyjmując, że kobiety wkraczają w menopauzę, mając mniej więcej 51 lat, słuszne wydaje się umiejscowienie jej w okresie dojrzałości, czyli w wieku średnim, a nie starym. Ponadto Polki - co pokazują dane GUS – żyją około 80 lat, czyli statystycznie blisko trzy dekady po menopauzie. Poza tym współczesna kultura jest kulturą młodości i współczesnej kobiecie nie wypada czuć się staro, nawet gdy towarzyszą jej dolegliwości menopauzy. Ten kulturowy nakaz to swego rodzaju dodatkowa motywacja, aby dbać o siebie. Przekonanie, że kobieca depresja wieku średniego jest w głównej mierze uwarunkowana menopauzą, odeszło szczęśliwie do lamusa. Już pod koniec lat 90. XX wieku zaczęto wskazywać na inne, bardziej prawdopodobne przyczyny depresji kobiet, takie jak czynniki społeczne, środowiskowe, a przede wszystkim stresogenne. Wreszcie – co podkreśla Nisha Jackson, lekarka specjalizująca się w problematyce hormonów i endokrynologii, w swojej pracy „Okres menopauzalny” – nie wszystkie kobiety doświadczają takiego samego nasilenia objawów menopauzy.

A więc może to być okres pozytywnych zmian?

Menopauza to nie bilet w jedną stronę. Jeżeli kobieta podejmie decyzję i zacznie stawiać sobie nowe cele, czyli będziemy dbać o ciało i ducha, wtedy znajdzie dobry drogowskaz wiodący ku pięknemu i świadomemu życiu w okresie dojrzałości i długo po nim. Rolą kalendarza jest przypominanie o wieku, zadaniem kobiet zaś jest wypracowanie postawy względem wieku, z której będą czerpać siłę. Ten naturalny etap w życiu kobiety powinno traktować się nie jak wyrok, lecz jako zadanie. Objawy wieku średniego zależą od trybu życia, otoczenia w jakim funkcjonuje kobieta i podłoża genetycznego, więc nie jest to wyłącznie kwestia przypadku, jak będzie przebiegać menopauza i kolejne lata po niej. Na obraz menopauzy i następnych faz w rozwoju życia kobiety będą też miały wpływ jej indywidualne nawyki i decyzje, które podejmie. Zadaniem kobiety w okresie menopauzy jest odpowiedź na pytanie: czy zamierza pielęgnować przekonanie, że czeka ją pustka, choroby i depresja, co w efekcie faktycznie doprowadzi do szybszego zestarzenia się, czy raczej potraktuje menopauzę jako czas podejmowania nowych wyzwań i stawiania przed sobą nowych celów. Sprzyja temu odczuwalna stabilizacja, również finansowa, brak zabiegania wokół małych dzieci, spełnienie edukacyjne, czas na rozwijanie własnych zainteresowań i pasji, czas cieszenia się życiem i czerpania z niego przyjemności pełnymi garściami.

Kreatywność to nie przywilej młodości?

A skądże! Menopauza jest procesem fizjologicznym, ale nie wpływa na kreatywność czy produktywność. Są one wynikiem naszej postawy wobec życia. Wielkie nazwiska ekranu i scen muzycznych czy teatralnych dowodzą, że kobiety po 50. roku życia mogą wyglądać i czuć się pięknie. Wizerunki wielu znanych gwiazd to przykłady kobiet, które postawiły na aktywność, a ta nadaje życiu sens. Na szczęście aktywność może być udziałem kobiet w każdym wieku, może dotyczyć wielu sfer: nauki, tworzenia, otaczania innych miłością czy dbania o siebie. Dziś żyjemy o blisko ćwierć wieku dłużej niż kiedyś. Choroby czy słabości związane z wiekiem są czasem nieuniknione. Jednak wielu poważnym problemom można zapobiec dzięki nawykom zdrowego życia, kompleksowej pielęgnacji i podejmowaniu świadomych decyzji. Jakiekolwiek cele i wyzwania wyznaczą sobie dzisiejsze pięćdziesięciolatki, ich możliwości są nieograniczone. Warunkiem jest zdrowie i codzienna dbałość o nie.

Nieodzownym elementem menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza?

Tak. aktualnie mamy do dyspozycji wiele metod zapobiegania efektom niedoboru estrogenów, począwszy od doustnego lub przezskórnego podawania hormonów naśladujących te produkowane przez jajniki (HTZ) aż po nowoczesne produkty do pielęgnacji skóry z zawartością estrogenów pochodzenia roślinnego. Naukowcy na świecie zgodnie stwierdzają, iż terapia hormonalna wieku menopauzalnego dla kobiet, które jej potrzebują, czyli cierpią z powodu objawów wypadowych, ma w większości przypadków więcej zalet niż wad. Zatem lęk przed stosowaniem leków hormonalnych jest na ogół nieuzasadniony. Prawidłowo wdrożona i konsekwentnie prowadzona HTZ ma szansę poprawić jakoć życia kobiety, cierpiącej z powodu objawów wypadowych, oraz zapobiec groźnym dla zdrowia, długoterminowym konsekwencjom niedoboru estrogenów. dlatego mając regularny kontakt z wybranym ginekologiem, dajemy sobie szansę „uszycia na miarę” optymalnej dla siebie terapii.

Zdrowe odżywianie i ruch łagodzą objawy menopauzy?

Tak, znacznie minimalizują wysokie w tym czasie ryzyko związane z chorobami układu naczyniowego. Nie uzyskamy tak wiele, „pakując” w siebie nawet najlepiej skonstruowane hormony, jeśli nie będziemy się regularnie ruszać i prawidłowo odżywiać, eliminując przy tym czynniki przyspieszające starzenie: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, brak ruchu, otyłość. Te działania po prostu muszą iść ze sobą w parze. Zdrowy styl życia wraz z przemyślaną terapią hormonalną to najlepszy patent na to, aby trzecia część życia była najlepsza ze wszystkich.